Kripto para cüzdanı (wallet) nedir?
Kripto para cüzdanı nedir?
Kripto para hakkında yeterli bilgiye sahip olduğunuzu hissettiğiniz zaman hemen kendinize Bitcoin veya Ether gibi popüler kripto paralar almak istiyor olabilirsiniz. Ama her şeyden önce kendinize bir kripto para cüzdanı edinmeniz gerekecektir.
Kripto para cüzdanı nedir ve nasıl çalışır? Kripto paranızın güvende olduğundan nasıl emin olabilirsiniz? Bu yazımızda kripto para cüzdanları hakkında başlangıçta bilmeniz gereken her şeyi ele alacağız.
Kripto para cüzdanı
Cüzdan kelimesini duyduğunuz zaman muhtemelen aklınıza öncelikle nakit paranızı, kredi kartlarınızı ve kimliğinizi taşıdığınız geleneksel cüzdanlar gelecektir. Dijital cüzdan olarak da adlandırılan kripto para cüzdanı, cebinizde taşıdığınız cüzdana benzer noktalara sahiptir.
Kripto para cüzdanı hesabınıza girebilmeniz için gerekli bilgileri kaydeder, tıpkı kimliğiniz gibi ve varlıklarınıza doğrudan erişebilmenizi sağlar, tıpkı banka kartlarınız gibi. Ama geleneksel cüzdandan farklı olarak burada tam anlamıyla bir para saklanmaz.
En basit şekilde açıklamak gerekirse, kripto para cüzdanı özel anahtarlarınızı saklamanıza; dijital para göndermenize, almanıza ve harcamanıza; DeFi uygulamaları ve daha fazlasını keşfedip kullanmanıza olanak tanıyan ayrı bir uygulama veya donanımdır.
Kripto para cüzdanı nasıl çalışır?
Kripto para cüzdanı iki tane anahtar kullanarak çalışır: genel ve özel anahtar.
Genel Anahtar
Genel anahtar sizin cüzdan adresinizdir ve size kripto para göndermek isteyenler tarafından kullanılır. Bu adres karışık sayı ve harfler dizisinden oluşur ve 26 ila 35 karakter arasındadır. Bu adresin kullanımını kolaylaştırmak için çoğu zaman bir kameranın okuyabileceği bir QR kod olarak kullanılır.
Genel anahtarınızı başkaları ile paylaşmak güvenlidir çünkü sadece cüzdanınıza kripto para göndermek için kullanılır. Bu anahtar ile kripto paranızı çekmek mümkün değildir.
Özel Anahtar
Özel anahtar ise sizin cüzdan sahibi olduğunuzu teyit etmek ve kripto paranızı harcamanıza izin vermek için kullanılan bir PIN veya doğrulama kodu gibi çalışır. İsminden de anlaşılacağı üzere özel anahtar özel kalmalıdır, yani sizin dışınızda kimse tarafından bilinmemelidir.
Normalde özel anahtar uzun bir sayı dizisinden oluşur. Çoğu kripto cüzdan kullanımını kolaylaştırmak için özel anahtarınızı bir ‘seed phrase’, yani kurtarma cümlesi şeklinde paylaşır. Kurtarma cümlesi rastgele bir sayı dizisinin 12 ila 24 kelime arasında değişen bir kelime grubudur.
Kurtarma cümlesini saklamak için en uygun yöntem size gösterilmiş olduğu şekilde bir kağıda not almaktır. Bu kağıdı kasanıza ya da benzer güvenliğe sahip kilitli bir yere saklamanızı tavsiye ederiz. Bu bilgileri ASLA kimseyle paylaşmayın.
Kripto para cüzdanınızı basit bir anahtarlık olarak düşünebilirsiniz çünkü içinde kayıtlı olan tek bilgiler size ait genel ve özel anahtarlardır. Kripto paranız ise blok zincir olarak bilinen dijital kayıt defterinde bulunur ve cüzdanınızda yer alan, size ait olduğu bilgisiyle şifrelenmiştir.
Bu bilgiler oldukça karmaşık görünse de birçok kripto cüzdanının kullanımlarını çok kolaylaştıran, kritpo varlıklarınızı ve güncel fiyatları takip edebileceğiniz uygulamaları bulunur.
Nasıl doğru kripto para cüzdanı seçilir?
Artık kripto para cüzdanlarının nasıl çalıştığını anladığınıza göre şimdi farklı tip cüzdanların sunduğu farklı özelliklere değinebiliriz. Kripto cüzdanları farklı birçok yapıya sahiptir, ancak hangisinin size en uygun olduğuna karar verebilmeniz için öncelikle alttaki iki soruya cevap vermeniz gerekmektedir:
Sıcak cüzdan mı soğuk cüzdan mı?
Kripto para cüzdanlarında sıcak ve soğuk, cüzdanın internet bağlantısını temsil eder. Sıcak cüzdanlar daima internete bağlıdır. Bu sürekli bağlılık hali sıcak cüzdanları siber saldırılara daha duyarlı kılar. Soğuk cüzdanlar sürekli internet bağlantısına gereksinim duymadığından ve anahtarları çevrimdışı sakladıklarından daha güvenlidir.
Sıcak cüzdan sıkça işlem yapan, günlük veya haftalık olarak kripto alım satımı yapanlar için daha uygun bir tercihtir. Soğuk cüzdanlar ise daha uzun vadeli yatırımcılar için varlıklarını daha güvenli bir şekilde saklayabilecekleri bir yöntem sunmaktır.
Custodial mı non-custodial mı?
Custodial, yani gözetimli cüzdanlar üçüncü partilerin kontrolü altındadır. Bu cüzdanlar çoğunlukla kripto para borsalarının kullandığı cüzdan tipleridir. Custodial cüzdan kullanmanın en büyük avantajı kullanıcının şifrelerini kaybetmesi halinde, yeni şifre temin ederek cüzdana giriş sağlayabilecek olmasıdır. Ancak bu tip cüzdanların özel anahtarının üçüncü partiler tarafından saklandığını unutmamakta fayda var.
Kripto sektöründe sıkça söylendiği gibi: “Anahtarlarınızı kendiniz kontrol etmiyorsanız, kripto paranızı da kontrol etmiyorsunuz”. Custodial bir cüzdan kullanmanın en büyük riski anahtarlarınızı kontrol eden üçüncü partilerin hacklenmesi veya ortadan kaybolması ve sizin de böylece bütün kripto varlıklarınızı kaybetmenizdir.
Bu cüzdanları kullanmanın bir başka riski de kullandığınız borsa web sitelerinin yoğun hacimden dolayı çökmesi halinde kripto paranıza erişmek için sitenin düzelmesini beklemeniz gerekeceğinden, alım satım yapmak istediğiniz piyasa fiyatlarını kaçırabilecek olmanız.
Bu sebeplerden ötürü, custodial cüzdan kullanmanızı kesinlikle tavsiye etmiyoruz. Kripto para borsalarından bağımsız non-custodial cüzdan kullanmak her zaman daha güvenli olacaktır.
En popüler kripto para cüzdanları
Kripto para cüzdanlarının iki ana özelliğine değindiğimize göre şimdi en popüler kripto para cüzdanlarını inceleyelim.
Donanım cüzdan
Donanım cüzdanı non-custodial cüzdanlara çok iyi bir örnektir. Donanım cüzdanlar özel anahtarlarınızı USB gibi harici cihazlarda saklar. Donanım cüzdanınızla işlem gerçekleştirmek için cihazı bilgisayara bağlamanız ve şifrenizi girmeniz gerekir. İşlemleri çevrimiçi gerçekleştirir ama kripto varlıklarınızı çevrimdışı sakladığından güvenlik üst düzeydedir.
Yazılım cüzdan
Yazılım cüzdan akıllı telefonunuza veya bilgisayarınızın masaüstüne indirebileceğiniz cüzdan uygulamalarıdır. Bu cüzdanlar non-custodial internet bağlantısı ile sıcak, internetten kesildiğinde soğuk cüzdanlardır. Yazılım cüzdanlara telefondan bağlamak çok kolay olduğundan hareket halindeyken kripto paranıza erişmek için pratik bir çözümdür. Bazı yazılım cüzdanlar uygulamaları üzerinden borsaya ihtiyaç duymadan kripto para alıp satmanıza da izin verebilmektedir.
Coin Club non-custodial bir cüzdan kullanmanızı tavsiye eder, çünkü bu şekilde kendi bankanız kendiniz olacaksınız ve tüm kripto para kontrolü sizin elinizde olacaktır.
Artık kripto para cüzdanları ile gerekli her şeyi bildiğinizden, Bitcoin ve diğer kripto para yatırımına başlamaya hazır sayılırsınız. Yakınınızda Coin Club Bitcoin ATM’lerini görüntüleyin ve cüzdanınıza hemen kripto para ekleyin!