top of page

Kripto para nedir?

Kripto para bilinci ve kripto paranın popülaritesi günümüzde hızla yükselmektedir. 2020 yılının baÅŸlarında pandeminin yarattığı ekonomik belirsizlikler birçok insanı parasının deÄŸerini korumak için Bitcoin satın almaya yöneltmiÅŸtir. Bitcoin’in bu hızlı yükseliÅŸi kimileri için bir sürpriz olmuÅŸtur çünkü Bitcoin bundan önce dünyada aşırı spekülatif ve deÄŸiÅŸken bir varlık olarak görülmekteydi.

 

Merkezi olmayan yapısı ve merkez bankalarının kontrol alanın dışında olması sebebiyle Bitcoin, dünya genelinde yaÅŸanan krizin getirdiÄŸi finansal sonuçlardan etkilenmemiÅŸ ve bu sayede güvenli bir yatırım aracı olduÄŸunu kanıtlayarak gelinen noktada dijital altın statüsü edinmiÅŸtir.

 

Sonuç olarak günümüzde çok büyük ÅŸirketler, finans kuruluÅŸları ve bireysel yatırımcılar gün geçtikçe Bitcoin ve diÄŸer kripto paraları mal varlıkları arasına eklemektedir. Dolayısıyla tüm bu heyecana ortak olmadan önce kripto paraları ve gelecekte bu konuda bizleri nelerin beklediÄŸini anlamak kaçınılmaz bir hal almıştır.

 

Kripto para nedir?

 

Basitçe açıklayacak olursak, kripto para bir dijital para birimidir. TL veya dolar gibi geleneksel para birimlerinde olduÄŸu gibi kripto para ile mal ve hizmet alışveriÅŸi yapmak mümkündür.[1]

 

Kripto para, esasında bankalar gibi aracı kurumları ortadan kaldırarak insanların direkt olarak birbirleriyle, yani eÅŸten-eÅŸe iÅŸlem gerçekleÅŸtirebilmelerine olanak saÄŸlamaktadır. Üstelik kripto para, herhangi bir devletin para politikasından bağımsız olduÄŸundan ülkeye baÄŸlı enflasyon ve deÄŸer kayıplarından da etkilenmez.

 

Bunun yerine kripto parada, transfer iÅŸlemleri karmaşık matematik problemleri çözülerek doÄŸrulanır ve böylece dolandırıcılığın da önüne geçilmiÅŸ olur. “Kripto” kelimesi, matematiÄŸin ÅŸifreleme ve güvenlik ile ilgilenen “kriptografi” dalından gelir.

​

Blokzincir (Blockhain) teknolojisi

 

Kripto paralar kriptografi bilimini blokzincir teknolojisi ile birleÅŸtirir. ÇoÄŸu kripto para, tüm iÅŸlemlerin halka açık tutulduÄŸu yerel bir blokzincirine sahiptir. Kripto para ve blok zincirler merkezi otoriteden yoksundur; bunun yerine düÄŸüm adı verilen bir bilgisayar ağı tüm iÅŸlemleri gözlemler ve geçerliliklerini doÄŸrular. 

​

Kripto paralar nasıl yaratılır?

 

ÇoÄŸu kripto para, madencilik (mining) adı verilen yöntemle yapılır. Madenciler iÅŸlemleri bloklar altında gruplamakla yükümlüdür ve her yeni oluÅŸan iÅŸlem bloku baÅŸka bir blokla baÄŸlandığı zaman bir zincir oluÅŸur. Bu zincire ise “blokzincir”, yani “blockchain” denir.

 

Zincire bir blok eklendiÄŸi zaman o blok deÄŸiÅŸtirilemez ve silinemez – bloklar kalıcıdır. Blokların üzerinde oynanamaz, bloklar silinemez ve blokların sırası hiçbir ÅŸekilde bozulamaz. Zincir zamanla hep ileriye gider. Kripto paraların bu kesinliÄŸi onları ileri derecede güvenli yapar ve sahtelerinin yapılması neredeyse imkânsız hale gelir.

 

Zincire yeni bir blok eklemek için madenciler blok iÅŸlemleri ile birlikte baÅŸka faktörlere dayanarak kriptografik bir problem çözerler. Kripto para cinsine göre bu problemler çoÄŸu zaman özel bilgisayarlar gerektirir. Problem çözüldüÄŸü zaman, çözümü bulan madenci yeni bloku eklediÄŸini duyurur. Madenciler zincire her bir yeni blok eklediÄŸinde, kripto para ile ödüllendirilirler. Bu ödüllendirilen kripto paralar ise piyasaya giren yeni Coin’lerdir.

 

Binlerce çeÅŸit kripto para vardır ve hepsinin çalışma ÅŸekilleri farklıdır. Bazıları yukarıda anlatılan “Proof of Work” yani “İş Kanıtı” yoluyla çıkarılır. Dünyanın ilk ve en deÄŸerli kripto parası olan Bitcoin ise bu yöntemle çıkarılan kripto paralardan biridir.

 

Bitcoin hakkında

 

Bitcoin dünyanın ilk, en popüler ve en deÄŸerli kripto parasıdır. 2009 yılında Satoshi Nakamoto takma adlı kimliÄŸi belirsiz kurucusu tarafından ortaya çıkarılmıştır.

 

Dünyadaki Bitcoin ağı toplam 21 milyon Bitcoin olacak ÅŸekilde kodlanmıştır. Åžu ana kadar neredeyse 19 milyon Bitcoin çıkarılmıştır. Son Bitcoin’in 2140 yılında çıkarılacağı öngörülmektedir. Çıkarılabilecek Bitcoin’in sınırlı olması deÄŸerinin artmasında önemli bir rol oynamaktadır.

 

Bitcoin’in kuruluÅŸundan bu yana madenciler vakitlerini ve bilgi iÅŸlem güçlerini kripto paraya adamışlardır. Madencilerin bu özverisi ve blokzincir teknolojisinin ÅŸeffaflığı, kripto paranın güvenilirliÄŸinde bir kartopu etkisi yaratmıştır.

 

Bitcoin’e olan inanç ve güven arttıkça daha çok insan yatırım yapmaya karar verdiÄŸinden, Bitcoin’e olan talep de artmıştır. Bitcoin’in fiyatı ekonominin arz ve talep prensiplerine dayanır, yani talep arttıkça Bitcoin’in fiyatı da artar.

 

Bitcoin için sıklıkla dijital altın benzetmesi yapılır, çünkü altın gibi sınırlı sayıdadır ve madenciler tarafından çıkartılır.

​

Nasıl kripto para alınır?

 

Kripto para almadan önce hangi Coin’lerin size uygun olduÄŸunu araÅŸtırmak çok önemlidir. Piyasada bulunun 5.000 çeÅŸit Coin’den muhtemelen çoÄŸu ne kullanışlı olacaktır ne de size bir getiri saÄŸlayacaktır. Coin Club Bitcoin ATM’lerinde ÅŸimdilik sadece en yaygın olan ve piyasa deÄŸeri en yüksek olan Bitcoin ve Ethereum satılmaktadır.

 

Kripto para satın almak için öncelikle bu iÅŸe özgülenmiÅŸ bir cüzdanınızın olması gerekmektedir. Kripto para cüzdanlarıyla ilgili daha fazla bilgi almak için buraya tıklayarak konu hakkındaki yazımızı okuyabilirsiniz.

 

Kripto para satın almanın birçok farklı yolu vardır. En yaygın olanlarından biri kripto para borsalarından, yani internet üzerinden satın alınması veya Bitcoin ATM’leri kullanılarak bizzat satın alınmasıdır. Coin Club ile Türkiye’nin farklı bölgelerinde bulunan Bitcoin ATM’lerimizle Bitcoin yatırımına baÅŸlayabilirsiniz.

 

Bitcoin ATM’si kullanımı hakkında daha fazla bilgi almak için ilgili yazımızı buradan okuyabilirsiniz.

 

Kripto paranın geleceği

 

Kripto para ve blokzincir bankacılık sektörünü tamamen baÅŸtan yaratma potansiyeline sahip. Bu yeni teknolojiler iÅŸlem kayıtlarını düzenlemeyi kolaylaÅŸtırmanın yanı sıra dolandırılma riskini azaltır ve daha adil bir finansal düzen oluÅŸturur.

Kripto paranın eÅŸten-eÅŸe yapısı geleneksel bankacılığa göre masrafların çok daha az maliyetli olmasına yarar ve bu sayede daha yenilikçi çözümlerin ortaya çıkmasına yardımcı olur. Bununla birlikte kripto para henüz çok yeni bir teknoloji olduÄŸundan, saÄŸladığı katkıların ancak zaman içinde görülebilmesi mümkündür.

 

Bitcoin ve diÄŸer kripto paralar yaygınlaÅŸtıkça dayandıkları teknolojiler de daha çok geliÅŸtirilerek yeni kullanım alanları edinecektir. Günümüzde merkez bankalarının kendi para birimlerini dijitalleÅŸtirmek için kripto paranın teknolojisinden faydalanmak istediklerini sıklıkla duymaktayız. Çin ve İsveç gibi bazı ülkeler dijital para konusunda oldukça yol kat etmiÅŸtir ve kripto para bu ülkelerin bazı bölgelerinde test aÅŸamasına gelmiÅŸtir.

 

Kripto para bu kısa sürede bize blokzincir teknolojisinin dijital dünyada birçok kullanım alanına sahip olduÄŸunu göstermiÅŸtir. Gün geçtikçe kripto para ve blokzincir alanlarında faaliyet gösteren birçok yeni ÅŸirket ortaya çıkmaktadır. Kimilerine göre kripto para ve blokzincir son yılların en akıl almaz teknolojik geliÅŸmelerinden biridir ve geleceÄŸi inÅŸa etmemizde öncü bir rol oynayacaktır.

 

Kripto paranın gelecekte ne gibi deÄŸiÅŸimlere yol açacağını hep birlikte göreceÄŸiz.

 

 

[1] Ülkemizde mevzuat gereÄŸi kripto para ile alışveriÅŸ yapılması yasaktır.

bottom of page