Kripto para bilinci ve kripto paranın popülaritesi günümüzde hızla yükselmektedir. 2020 yılının başlarında pandeminin yarattığı ekonomik belirsizlikler birçok insanı parasının değerini korumak için Bitcoin satın almaya yöneltmiştir. Bitcoin’in bu hızlı yükselişi kimileri için bir sürpriz olmuştur çünkü Bitcoin bundan önce dünyada aşırı spekülatif ve değişken bir varlık olarak görülmekteydi.

 

Merkezi olmayan yapısı ve merkez bankalarının kontrol alanın dışında olması sebebiyle Bitcoin, dünya genelinde yaşanan krizin getirdiği finansal sonuçlardan etkilenmemiş ve bu sayede güvenli bir yatırım aracı olduğunu kanıtlayarak gelinen noktada dijital altın statüsü edinmiştir.

 

Sonuç olarak günümüzde çok büyük şirketler, finans kuruluşları ve bireysel yatırımcılar gün geçtikçe Bitcoin ve diğer kripto paraları mal varlıkları arasına eklemektedir. Dolayısıyla tüm bu heyecana ortak olmadan önce kripto paraları ve gelecekte bu konuda bizleri nelerin beklediğini anlamak kaçınılmaz bir hal almıştır.

 

Kripto para nedir?

 

Basitçe açıklayacak olursak, kripto para bir dijital para birimidir. TL veya dolar gibi geleneksel para birimlerinde olduğu gibi kripto para ile mal ve hizmet alışverişi yapmak mümkündür.[1]

 

Kripto para, esasında bankalar gibi aracı kurumları ortadan kaldırarak insanların direkt olarak birbirleriyle, yani eşten-eşe işlem gerçekleştirebilmelerine olanak sağlamaktadır. Üstelik kripto para, herhangi bir devletin para politikasından bağımsız olduğundan ülkeye bağlı enflasyon ve değer kayıplarından da etkilenmez.

 

Bunun yerine kripto parada, transfer işlemleri karmaşık matematik problemleri çözülerek doğrulanır ve böylece dolandırıcılığın da önüne geçilmiş olur. “Kripto” kelimesi, matematiğin şifreleme ve güvenlik ile ilgilenen “kriptografi” dalından gelir.

​

Blokzincir (Blockhain) teknolojisi

 

Kripto paralar kriptografi bilimini blokzincir teknolojisi ile birleştirir. Çoğu kripto para, tüm işlemlerin halka açık tutulduğu yerel bir blokzincirine sahiptir. Kripto para ve blok zincirler merkezi otoriteden yoksundur; bunun yerine düğüm adı verilen bir bilgisayar ağı tüm işlemleri gözlemler ve geçerliliklerini doğrular. 

​

Kripto paralar nasıl yaratılır?

 

Çoğu kripto para, madencilik (mining) adı verilen yöntemle yapılır. Madenciler işlemleri bloklar altında gruplamakla yükümlüdür ve her yeni oluşan işlem bloku başka bir blokla bağlandığı zaman bir zincir oluşur. Bu zincire ise “blokzincir”, yani “blockchain” denir.

 

Zincire bir blok eklendiği zaman o blok değiştirilemez ve silinemez – bloklar kalıcıdır. Blokların üzerinde oynanamaz, bloklar silinemez ve blokların sırası hiçbir şekilde bozulamaz. Zincir zamanla hep ileriye gider. Kripto paraların bu kesinliği onları ileri derecede güvenli yapar ve sahtelerinin yapılması neredeyse imkânsız hale gelir.

 

Zincire yeni bir blok eklemek için madenciler blok işlemleri ile birlikte başka faktörlere dayanarak kriptografik bir problem çözerler. Kripto para cinsine göre bu problemler çoğu zaman özel bilgisayarlar gerektirir. Problem çözüldüğü zaman, çözümü bulan madenci yeni bloku eklediğini duyurur. Madenciler zincire her bir yeni blok eklediğinde, kripto para ile ödüllendirilirler. Bu ödüllendirilen kripto paralar ise piyasaya giren yeni Coin’lerdir.

 

Binlerce çeşit kripto para vardır ve hepsinin çalışma şekilleri farklıdır. Bazıları yukarıda anlatılan “Proof of Work” yani “İş Kanıtı” yoluyla çıkarılır. Dünyanın ilk ve en değerli kripto parası olan Bitcoin ise bu yöntemle çıkarılan kripto paralardan biridir.

 

Bitcoin hakkında

 

Bitcoin dünyanın ilk, en popüler ve en değerli kripto parasıdır. 2009 yılında Satoshi Nakamoto takma adlı kimliği belirsiz kurucusu tarafından ortaya çıkarılmıştır.

 

Dünyadaki Bitcoin ağı toplam 21 milyon Bitcoin olacak şekilde kodlanmıştır. Şu ana kadar neredeyse 19 milyon Bitcoin çıkarılmıştır. Son Bitcoin’in 2140 yılında çıkarılacağı öngörülmektedir. Çıkarılabilecek Bitcoin’in sınırlı olması değerinin artmasında önemli bir rol oynamaktadır.

 

Bitcoin’in kuruluşundan bu yana madenciler vakitlerini ve bilgi işlem güçlerini kripto paraya adamışlardır. Madencilerin bu özverisi ve blokzincir teknolojisinin şeffaflığı, kripto paranın güvenilirliğinde bir kartopu etkisi yaratmıştır.

 

Bitcoin’e olan inanç ve güven arttıkça daha çok insan yatırım yapmaya karar verdiğinden, Bitcoin’e olan talep de artmıştır. Bitcoin’in fiyatı ekonominin arz ve talep prensiplerine dayanır, yani talep arttıkça Bitcoin’in fiyatı da artar.

 

Bitcoin için sıklıkla dijital altın benzetmesi yapılır, çünkü altın gibi sınırlı sayıdadır ve madenciler tarafından çıkartılır.

​

Nasıl kripto para alınır?

 

Kripto para almadan önce hangi Coin’lerin size uygun olduğunu araştırmak çok önemlidir. Piyasada bulunun 5.000 çeşit Coin’den muhtemelen çoğu ne kullanışlı olacaktır ne de size bir getiri sağlayacaktır. Coin Club Bitcoin ATM’lerinde şimdilik sadece en yaygın olan ve piyasa değeri en yüksek olan Bitcoin ve Ethereum satılmaktadır.

 

Kripto para satın almak için öncelikle bu işe özgülenmiş bir cüzdanınızın olması gerekmektedir. Kripto para cüzdanlarıyla ilgili daha fazla bilgi almak için buraya tıklayarak konu hakkındaki yazımızı okuyabilirsiniz.

 

Kripto para satın almanın birçok farklı yolu vardır. En yaygın olanlarından biri kripto para borsalarından, yani internet üzerinden satın alınması veya Bitcoin ATM’leri kullanılarak bizzat satın alınmasıdır. Coin Club ile Türkiye’nin farklı bölgelerinde bulunan Bitcoin ATM’lerimizle Bitcoin yatırımına başlayabilirsiniz.

 

Bitcoin ATM’si kullanımı hakkında daha fazla bilgi almak için ilgili yazımızı buradan okuyabilirsiniz.

 

Kripto paranın geleceği

 

Kripto para ve blokzincir bankacılık sektörünü tamamen baştan yaratma potansiyeline sahip. Bu yeni teknolojiler işlem kayıtlarını düzenlemeyi kolaylaştırmanın yanı sıra dolandırılma riskini azaltır ve daha adil bir finansal düzen oluşturur.

Kripto paranın eşten-eşe yapısı geleneksel bankacılığa göre masrafların çok daha az maliyetli olmasına yarar ve bu sayede daha yenilikçi çözümlerin ortaya çıkmasına yardımcı olur. Bununla birlikte kripto para henüz çok yeni bir teknoloji olduğundan, sağladığı katkıların ancak zaman içinde görülebilmesi mümkündür.

 

Bitcoin ve diğer kripto paralar yaygınlaştıkça dayandıkları teknolojiler de daha çok geliştirilerek yeni kullanım alanları edinecektir. Günümüzde merkez bankalarının kendi para birimlerini dijitalleştirmek için kripto paranın teknolojisinden faydalanmak istediklerini sıklıkla duymaktayız. Çin ve İsveç gibi bazı ülkeler dijital para konusunda oldukça yol kat etmiştir ve kripto para bu ülkelerin bazı bölgelerinde test aşamasına gelmiştir.

 

Kripto para bu kısa sürede bize blokzincir teknolojisinin dijital dünyada birçok kullanım alanına sahip olduğunu göstermiştir. Gün geçtikçe kripto para ve blokzincir alanlarında faaliyet gösteren birçok yeni şirket ortaya çıkmaktadır. Kimilerine göre kripto para ve blokzincir son yılların en akıl almaz teknolojik gelişmelerinden biridir ve geleceği inşa etmemizde öncü bir rol oynayacaktır.

 

Kripto paranın gelecekte ne gibi değişimlere yol açacağını hep birlikte göreceğiz.

 

 

[1] Ülkemizde mevzuat gereği kripto para ile alışveriş yapılması yasaktır.